Tijdens mijn verblijf in Sankhu ben ik in de weekends vrij en dan ga ik doorgaans op vrijdagmiddag naar Kathmandu om daar een aantal andere groepsleden weer te ontmoeten, uit eten te gaan, te internetten en om uitstapjes in en rond Kathmandu te maken.

In een van de vorige berichten heb ik al het een en ander verteld over het verblijf in Kathmandu, maar het leek mij aardig om iets nader in te gaan op het leven in deze stad. De vrijwilligers, die in Kathmandu hun werkplek hebben, logeren in een voor hen gehuurd appartement aan de rand van de toeristenwijk Thamel. In de weekends slapen Jeroen en ik hier ook. Thamel is, zoals gezegd, de toeristenwijk van Kathmandu, bestaande uit diverse smalle en kronkelende straatjes. Geen buitenlander ontkomt aan een korter of langer verblijf in deze wijk. Het is een aaneenschakeling van souvenirwinkels, internetcafés, restaurants, boekingskantoren voor trekkings in de bergen en dat soort zaken. Rustig is het er nooit. Hoe smal de straatjes ook zijn, overal wurmen de motorfietsen, fietsen en auto's (meestal Suzuki-taxi's) zich er al toeterend door. Voortdurend zijn er taxichauffeurs of riksjabestuurders die je overal heen willen brengen. Langer dan 5 seconden stil staan voor een etalage is onmogelijk: je wordt direct aangesproken door de eigenaar om vooral binnen te komen kijken, want alles is 'very cheap' en je krijgt een 'special price'.

Onderhandelen over de prijs is altijd noodzakelijk. Zo heb ik een rit met een riksja gemaakt naar de Swayambhunath, een rit van ongeveer 25 minuten. De vraagprijs was 500 roepies, de rit kostte uiteindelijk 100 roepies. En dat is kennelijk een normale prijs. Ergens voelt het ook wel een beetje dubbel, want waar vind je bij ons iemand die je voor € 1 een ergens heen brengt? Een taxi heb je gemiddeld ook voor zo'n 200 roepies, die is door het drukke verkeer soms ook een half uur onderweg.

De vele muziekwinkels vormen ook een verhaal apart. Vrijwel overal hoor je dezelfde muziek uit de luidsprekers komen. Een legale CD is nauwelijks te krijgen; je ziet hier veel dezelfde CD's en DVD's die men ook bij ons verkoopt, maar dan voor een fractie van de prijs die bij ons gewoon is. Als je naar de hoesjes kijkt zie je al zo dat het om een kopie gaat. Hetzelfde geldt voor rugzakken en jassen. Nergens zie je zoveel jassen van NorthFace als hier. En op de marktstalletjes zie stapels Calvin Klein ondergoed liggen. Ik heb hier ook een 'NorthFace' rugzakje gekocht voor € 8.......

Waar je hier ook erg aan moet wennen is het hartgrondige gerochel en gespuug op straat. Het komt werkelijk uit hun tenen. Omgekeerd schijnen Nepalezen het smerig te vinden dat wij onze neus in een zakdoek snuiten om die dan vervolgens weer in onze broekzak te steken.... Een ander fenomeen is de manier waarop daal bhaat, het nationale gerecht van Nepal (bestaande uit linzen, rijst en groenten en soms ook vlees), gegeten wordt. Men heeft hier de gewoonte om dat met de handen te doen. Je ziet dan dat men met de handen in de rijst zit te kneden, om dat vervolgens te mengen met de bijbehorende groenten en om geheel vervolgens al slurpend en smakkend naar binnen te werken. Vlees, met name kip, wordt met bot en al geconsumeerd. Echte Nepalgangers zweren ook bij het met de handen eten; ik kan en wil er zelf niet echt aan wennen. Ik ben dus kennelijk ook geen echte Nepalganger...

En nog een beleving apart is de vertrekprocedure van een lokale bus in Nepal. In dit geval de bus van Kathmandu naar Sankhu en omgekeerd. Als je aankomt bij de bus met draaiende motor denk je: mooi, die gaat zo vertrekken. Maar dat is verkeerd gedacht. De bus zit inmiddels vol met mensen die allemaal gereed voor vertrek schijnen te zijn, maar lijdzaam afwachten wanneer dat ook echt gaat gebeuren. Want na een tijdje zet de chauffeur de motor uit, vervolgens een paar minuten later weer aan en zet de bus zich in beweging: we gaan! Nee, na een meter rijden staan we weer. Motor uit, chauffeur de bus uit. Chauffeur weer in de bus, motor aan. Er gaan wat passagiers de bus uit, anderen stappen in. De bus maakt nu een sturende beweging en rijdt 2 meter. We staan weer stil; de chauffeur claxonneert uitgebreid. Motor uit. Motor aan. Claxonneren. Passagiers eruit, passagiers erin. Claxonneren. Nog meer passagiers erin. En dan: na ruim een kwartier gaan we dan eindelijk rijden!! Zoals ik al eerder schreef, haltes zijn er niet. Maar als de bus stopt om iemand erin te laten stopt hij 10 meter verder om weer iemand erin te laten. Je zou toch denken: als je bij elkaar gaat staan hoeft de bus maar één keer te stoppen. Maar: this is Nepal.....

Ik ben de afgelopen tijd opnieuw (nu met Gill) naar de Bodhnath (Bouddha) tempel geweest omdat het bezoek van een paar weken terug zo tegen het vallen van de avond wel erg kort was en geen recht deed aan dit prachtige bouwwerk. Nu heb ik er bij mooi licht veel meer tijd aan kunnen besteden. Hiervandaan hebben we gewandeld naar het complex rond de Pashupatinath tempel, de belangrijkste hindoetempel van Nepal. Het staat ook op de werelderfgoedlijst. Vlakbij deze tempel vinden aan de oevers van de Bagmati rivier dagelijks lijkverbrandingen plaats. De Bagmati is een heilige rivier (hij komt uit in de Ganges) maar als je de rivier zo ziet heeft het meer weg van een enorme vuilnisbelt. Werkelijk onvoorstelbaar!

De lijkverbrandingen op zich vormen overigens een heel bijzonder spektakel. Alles speelt zich in het openbaar af en iedereen mag er naar kijken. Er zijn aan de oever talloze plaatsen (zgn. 'ghats') waar op brandstapels lijken verbrand worden. Je ziet ook alle ceremonies die als laatste ritueel aan de feitelijke verbranding vooraf gaan. Zo wordt het lichaam van de overledene geheel ontkleed vanuit de gedachte dat je naakt op de wereld komt en deze ook naakt verlaat. Daarna wordt de brandstapel door een familielid aangestoken en bewaakt. Als de verbranding voorbij worden de resten in de rivier geveegd. Hoewel dit alles vanuit onze cultuur wellicht wat bizar lijkt heb ik hier toch meer het gevoel gekregen dat men de dood hier veel bewuster deel van het dagelijks leven laat zijn. Het feit dat tientallen mensen hier aan de oevers uitgebreid naar zitten te kijken, terwijl daar gewoon kranten- en souvenirverkopers tussendoor lopen, versterkt voor mij dit gevoel.

Vlakbij de crematieplaatsen waar ik ben geweest bevindt zich een hospice, dat ik ook heb bezocht. Ik heb ook even binnen mogen bekijken. Het hospice bestaat uit een aantal (kleine) kamers waar meerdere bedden bij elkaar staan. De hele familie zit aan het ziekbed van de stervende. Naast de bedden staat een kachel; er is hier nergens centrale verwarming en in deze tijd van het jaar (eind januari/begin februari) kan het vooral 's-avonds behoorlijk koud zijn. Er staat ook een zuurstofapparaat en er is een ringleiding voor zuurstof.

Er is een dokter, die aan de polsslag bepaalt wanneer het overlijden nabij of een feit is. Hij liet me ook zijn medicijnkast, gevuld met gesponsorde medicijnen, zien. Morfinepompen- en pleisters hebben ze niet; wel ampullen en injecties.

Na het overlijden wordt het stoffelijk overschot naar de oever van de rivier gebracht voor het verrichten van de laatste rituelen. Vervolgens vindt er een plechtigheid in een tempel plaats, waarna de openbare verbranding plaatsvindt.

Verder ben ik de afgelopen tijd ook nog naar Patan geweest. Patan ligt even ten zuiden van Kathmandu (het grenst er aan). Hier bevinden zich diverse prachtige oude tempels en ook is er een Durbar Square. Durbar betekent paleis en omdat Patan ooit een zelfstandig koninkrijkje was heeft het net als Kathmandu en Bhaktapur een Durbar Square. Ook dit complex staat op de werelderfgoedlijst, net als de gelijknamige plaatsen in Kathmandu en Bhaktapur (allebei ook ooit zelfstandige koninkrijkjes).

Voor het geval de lezers van mijn weblog denken dat ik hele dagen aan het internetten ben nog dit: dit verhaal zit ik nu te typen in een koude, vochtige, keuken in het appartement in Sankhu met 2 kaarsen op tafel, wachtend totdat om 21 uur (over 10 minuten) de stroom weer aan gaat. Naast mij staat een beker Nescafé en ligt de Lonely Planet van Nepal; dat is zo'n beetje het decor van mijn typewerk. In Sankhu is, zeker in het donker, absoluut niks te beleven, op een paar blaffende zwerfhonden na. Dus is het typen van een weblog een welkome afleiding. En in het weekend, terug in Kathmandu, kopieer ik het hele verhaal in één keer op mijn weblog. Deze methode heeft bovendien als voordeel dat je niet alles kwijt bent als halverwege je typewerk de stroom- of internetverbinding uitvalt. Veel restaurants in Kathmandu bieden overigens gratis Wi-Fi-internet aan en je ziet dan vrijwel altijd bosjes toeristen met laptops in de weer bij een kopje koffie of zo. Mijn favoriete tent is Gaia, waar we met Crossborders in het begin ook steeds heen gingen. Leuk is dat je steeds weer nieuwe Nepalgangers in dit soort zaken ontmoet.

En inmddels is het licht aan en zijn de kaarsen uit....

Namaste!